Το σχολείο του Κοντιά
Καθετί που υπάρχει στον κόσμο, από το πιο σημαντικό πράγμα ως τον άνθρωπο και τ΄ αστέρια, έχει την ιστορία του, μικρή ή μεγάλη, αδιάφορο. Λαμβάνει δε σάρκα και οστά η ιστορία, όταν γράφεται. Και το Δημοτικό Σχολείο Κοντιά έχει τη δική του ιστορία, η οποία είναι μεγάλη.
Την ιστορία αυτή μπορούμε να τη διαιρέσουμε σε δύο περιόδους. Η πρώτη περίοδος αρχίζει από τη σύσταση του σχολείου , κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και λήγει με την προσάρτηση της Λήμνου στην Ελλάδα, και ελάχιστα γνωρίζουμε γι΄αυτήν. Η δεύτερη περίοδος αρχίζει από την απελευθέρωση της Λήμνου μέχρι σήμερα και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα.
Τα στοιχεία για τη σύνταξη της ιστορίας της πρώτης περιόδου μας τα δίνουν επιζώντες, παλιοί κάτοικοι και κυρίως ο κ. Κίμωνας Κεραμυδάς, ενώ της δεύτερης περιόδου τα στοιχεία, τα παίρνουμε από το αρχείο του σχολείου , το οποίο ξεκίνησε να γράφει ο κ. Αργύριος Καβουρίδης.
Μέχρι το 1830 κανείς δεν τολμούσε να ζητήσει από τους Τούρκους την άδεια ιδρύσεως ελληνικού σχολείου στο χωριό. Κατέστη, όμως, εθνική ανάγκη και μόλις το 1880, οι προύχουντες της κοινότητας Κοντιά, Καρανικόλας, Βαφέας, Κατρακάζος, Λαντούρης κ.α. , κατόρθωσαν να πάρουν την άδεια ιδρύσεως σχολείου, την άνω χρονολογία, με χρήματα της εκκλησίας, προσωπική εργασία και με δωρεές τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού ( Αίγυπτος ). Ο πρώτος δάσκαλος, το οποίον προσέλαβαν οι προύχουντες, ήταν Ίμβριος στην καταγωγή, με μαύρες βράκες και το επώνυμό του παραμένει άγνωστο.
Το 1906 γίνεται επέκταση του σχολικού διδακτηρίου, που μέχρι κάποια χρόνια αργότερα, χρησιμοποιούνταν ως αστυνομικό κατάστημα.
Το 1925, ενώ διευθυντής ήταν ο κ. Αργύριος Καβουρίδης, άρχισε η προσπάθεια ανοικοδόμησης του υπάρχοντος, μέχρι σήμερα,διδακτηρίου. Το οικόπεδο ήταν ιδιοκτησία του μοναστηρίου του Κοντιά «Αγία Μαύρα» και οι μοναχοί αρνιόντουσαν να παραχωρήσουν το χώρο. Μετά από διάφορες διενέξεις και , τελικά, δικαστήριο, παραχωρείται το οικόπεδο και πωλούνται κάποια εκκλησιαστικά κτήματα και τα λεφτά χρησιμοποιούνται για την ανοικοδόμηση του διδακτηρίου. Λίγο πριν την αναχώρηση του αγγλικού στόλου, ο λόρδος ναύαρχος του στόλου χαρίζει την ξύλινη αποβάθρα στο υπό κατασκευή σχολείο, από την οποία ελήφθη άριστη ξυλεία για την ολοκλήρωση του σχολείου. Μετά από εισηγήσεις του Διευθυντή στάλθηκαν από τους Κοντατινούς της Αφρικής δέρματα άγριων ζώων και άλλα αντικείμενα των άγριων λαών της Αφρικής, τα οποία συγκεντρώθηκαν σε ειδική αίθουσα του σχολείου. Το «Μουσείο» αυτό επισκέπτονταν, κατά καιρούς,τα σχολεία όλου του νησιού αλλά , δυστυχώς, αυτό καταστράφηκε τελείως , όταν οι Γερμανοί κατακτητές κατέλαβαν το σχολείο.
Μετά την κατάρρευση του μετώπου, τον Απρίλιο του 1941, το σχολείο κατελήφθη από τους Γερμανούς, για στρατιωτικούς σκοπούς και μόλις μετά βίας κατόρθωσε, ο τότε ,διευθυντής να μεταφέρει το τότε υπάρχον αρχείο. Μετά την αναχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων, το διδακτήριο είχε υποστεί ολοκληρωτική, σχεδόν, καταστροφή και κανείς δεν μπορούσε να ενισχύσει την υπάρχουσα Σχολική Εφορεία, αφού δεν υπήρχαν χρήματα. Ο διευθυντής του σχολείου, τότε, και η υπάρχουσα σχολική εφορεία, έστρεψαν την προσοχή τους στην αναζήτηση οικονομικών πηγών από το εξωτερικό. Η ενέργεια αυτή στέφθηκε με πλήρη επιτυχία, αφού οι ομογενείς ανταποκρίθηκαν αμέσως και στάλθηκαν πολλά εμβάσματα είτε ιδιωτών είτε από εράνους. Έτσι έγινε όχι μόνο η επιδιόρθωση του σχολικού κτιρίου αλλά και ο εμπλουτισμός του με ποικίλα εποπτικά μέσα.
Το 1962 δύο επίλεκτα μέλη της ομογένεια ο κ. Ντανικόλας Χρήστος και η σύζυγός του Γραμματική, με μεγάλη δωρεά, που έκαναν,ανέλαβαν την πλήρη αποκατάσταση και επιδιόρθωση της στέγης του σχολείου.
Το σχολείο από τότε λειτουργεί συνεχώς είτε σαν ολιγοθέσιο είτε τα τελευταία χρόνια σαν εξαθέσιο ολοήμερο, με μόνιμο διευθυντή και εκπαιδευτικούς, που ανά σχολικό έτος, οι περισσότεροι αλλάζουν.
Απο τα πρακτικά του σχολείου.